Hoe zat het ook alweer met ’t kofschip, ’t fokschaap of welk ezelsbruggetje je ook geleerd hebt? Allereerst: ook ’t kofschip is met z’n tijd meegegaan. Tegenwoordig gebruik je de xtc-koffieshop (omdat de x nog ontbrak en we die dankzij het Engels steeds vaker gebruiken), maar de regels zijn onveranderd.

De xtc-koffieshop helpt je te bepalen of een voltooid deelwoord op een -t of een -d eindigt en of het werkwoord in de verleden tijd een -t of een -d krijgt. De regel is als volgt:

1. Neem de stam van het hele werkwoord (haal -en eraf).
2. Bepaal wat de laatste letter van de stam is (verander die -z van verhuiz- niet stiekem in een -s; je hebt in stap 1 alleen -en weggehaald en doet verder niks).
3. Is die laatste letter één van de medeklinkers uit de xtc-koffieshop?
ja -> -t
nee -> -d*

* Is de laatste letter van de stam een -d, dan krijg je in de verleden tijd dus dubbel-d.

Tim beantwoordde zijn e-mail alleen op donderdag tussen 15 en 16 uur.

Ga niet de mist in met Het beantwoorde e-mailtje. Hier is beantwoorde geen verledentijdsvorm van het werkwoord, maar een bijvoeglijk naamwoord dat iets zegt over het zelfstandig naamwoord e-mailtje. Zo’n bijvoeglijk naamwoord krijgt nooit dubbel-d.

Bij Engelse werkwoorden in een Nederlandse zin werkt de d/t-regel in principe ook. Dus ga maar weer naar die xtc-koffieshop (of neem wat toxic fakechips voor de verandering). Je doet gewoon alsof je met een Nederlands werkwoord te maken hebt en past dezelfde regels toe.

1. Neem de stam van het hele werkwoord (haal -en eraf).
2. Bepaal wat de laatste letter van de stam is. Let bij Engelse werkwoorden goed op hoe je die letter uitspreekt! Spreek jij leasen uit met een z-klank? Behandel ‘m dan ook zo. Heb jij een voorkeur voor een -s? Ga dan met die -s naar stap 3.
3. Is die laatste letter (klank) één van de medeklinkers van de toxic fakechips?
ja -> -t
nee -> -d

Pas hier op voor werkwoorden als deleten en faken. Om de laatste letter van de stam te bepalen, haal je daar ook gewoon -en van af. Maar om het voltooid deelwoord of de verleden tijd te maken, voeg je die -e eerst weer toe. Je hebt die -e namelijk nodig om het woord goed uit te spreken (anders staat er delette en fakte). Zet daarna pas de -t erachter. Dus hij deletete en fakete, en daardoor ook gedeletet en gefaket (ja, lelijk, het zij zo).

Mocht je verstrikt raken in die Engels werkwoorden, dan is het boekje Ik googel, jij googelt (www.bnm-uitgevers.nl) erg handig. Er staan 750 Engelse werkwoorden in die in het Nederlands regelmatig gebruikt worden. Grote kans dat het werkwoord dat jij wilt gebruiken er ook in staat.

© 2011 Annet Talsma > Bureau Eigenwijs

Meer schrijftips? Meld je rechtsboven aan voor mijn e-magazine en je krijgt meteen het SPIEKBRIEFJE (voor slimme schrijvers) in je mailbox met nog meer tips om goeie teksten te schrijven.