Je kent dat wel: je schrijft een artikel over iets wat inmiddels achter de rug is. Een bijeenkomst die je georganiseerd hebt, een reis die je gemaakt hebt, de opening van je expositie … Hoewel het een leuke bijeenkomst/reis/opening was, straalt dat niet van je tekst af.

Of misschien nog wel herkenbaarder: je moet (weer eens) een verslag schrijven van een vergadering. Tijdens de vergadering zelf is iedereen steeds vol enthousiasme, maar elke keer merk je dat de actiepunten uit het verslag niet nageleefd worden.

Hoe zorg je er nu voor dat je lezer zich wel betrokken voelt bij je tekst?

Als je een tekst schrijft, maak je het je lezer natuurlijk zo makkelijk mogelijk en werp je vooral geen drempels op. Want je bereikt je doel het beste als je je lezer soepel door je tekst heen leidt.

Maar dat betekent niet dat je hem in de watten moet leggen. Je moet het hem niet zó gemakkelijk maken, dat hij in slaapt sukkelt …

De kunst is om je lezer actief bij je verhaal te betrekken. Geef hem het gevoel alsof hij er zelf (weer) bij is. Breng hem (terug) naar het moment waarop je verhaal zich afspeelt.

Dat bereik je door in de tegenwoordige tijd te schrijven, ook als de bijeenkomst, reis of vergadering allang voorbij is. Doe gewoon alsof jij en je lezer er nog steeds middenin zitten.

Want zeg nou zelf: wanneer beleef je die vakantie het beste? Als je (het gevoel hebt dat je) op reis bent, of wanneer je alleen maar de foto’s bekijkt? Geen moeilijke vraag, lijkt mij.

Schrijf dus in de tegenwoordige tijd. Iets wat in de verleden tijd is geschreven, klinkt namelijk minder urgent. En als het toch al geweest is, waarom zou je lezer dan nù zijn tijd besteden aan het lezen van je tekst? Kan morgen ook. Of overmorgen. Of helemaal niet.

Vergelijk de volgende zinnen maar eens:

“We zigzagden met ons zeilschip tussen de ijsbergen door. Ruw werden we heen en weer geslingerd. Schuimende koppen rolden over het wateroppervlak en botsten op ijsbergen die van de gletsjers van Antarctica waren afgebroken.”

Begin jij al koud en zeeziek te worden? Waarschijnlijk niet.

“We zigzaggen met ons zeilschip tussen de ijsbergen door. Ruw worden we heen en weer geslingerd. Schuimende koppen rollen over het wateroppervlak en botsen op ijsbergen die van de gletsjers van Antarctica zijn afgebroken.”

Deze versie in de tegenwoordige tijd geeft je het gevoel alsof je zelf op dat schip zit te rillen en de schuimkoppen op je af ziet rollen.

Nog een voorbeeld:

“Ik slaakte een kreet toen ik het propellervliegtuigje zag dat ons naar het diepe hart van de Okavangodelta zou vervoeren, ver weg van zo’n beetje alles, behalve de wachtende hyena’s. Het zag eruit als een vroeg, afgewezen ontwerp van de gebroeders Wright. Ik stapte in. Sputterend en overhellend steeg het vliegtuig op en ploegde door de lucht.”

Het feit dat iemand mij dit in de verleden tijd vertelt, betekent dat hij of zij het overleefd heeft. Het zal dus wel meevallen met dat vliegtuig. Dat is bij de versie in de tegenwoordige tijd wel anders:

“Ik slaak een kreet als ik het propellervliegtuigje zie dat ons naar het diepe hart van de Okavangodelta zal vervoeren, ver weg van zo’n beetje alles, behalve de wachtende hyena’s. Het ziet eruit als een vroeg, afgewezen ontwerp van de gebroeders Wright. Ik stap in. Sputterend en overhellend stijgt het vliegtuig op en ploegt door de lucht.”

Ik voel mijzélf nu met samengeknepen billen in dat vliegtuig zitten, terwijl ik gespannen en absoluut niet op m’n gemak afwacht wat gaat komen. Ga ik dit overleven?

Maak het niet té comfortabel voor je lezer. Geef hem het gevoel alsof hij er zelf bij is of er zelf aan meedoet. Dingen beklijven nu eenmaal beter als je zelf meedoet. Breng je lezer daarom (weer terug) naar de bijeenkomst/reis/vergadering, alsof hij/zij er zelf (weer) bij is. Op die manier trek je hem je tekst in en is de kans dat hij niet alleen je tekst tot het eind toe leest (hoe loopt dit af?), maar ook nog doet wat jij van hem verlangt (dat actiepunt uit de vergadering uitvoeren bijvoorbeeld) het grootst.

(Het boek waaruit deze (bewerkte) voorbeelden komen, is: Van hier naar nergens met Lonely Planet, Don George. Forum, Amsterdam)

Meer schrijftips? Meld je  aan voor mijn e-magazine en je krijgt meteen het SPIEKBRIEFJE (voor slimme schrijvers) in je mailbox met nog meer tips om goeie teksten te schrijven.