Dinsdag 3 september werd de Duurzame Troonrede uitgesproken. Dit groene zusje van de ‘gewone’ Troonrede was traditiegetrouw een stuk minder droog dan de jaarlijkse speech van de koning. Altijd fijn.
Een sterk punt uit deze Duurzame Troonrede is de metafoor die erin verweven zit. En wat mij betreft had ie nog wel wat verder toegepast mogen worden in de tekst, want het is een treffende en eenvoudige vergelijking die meteen een beeld oproept. Dit was de kern ervan:
“Terwijl het familiebedrijf Natuur met haar 3,8 miljard jaar ervaring in onderzoek en ontwikkeling prima draaide zonder ons, heeft Homo sapiens als eigenwijze nieuweling een eigen BV opgericht. Die is daarmee een economische koers gaan varen die behoorlijk vloekt met de normen en waarden van de familie. Oude familietradities zoals kringlopen sluiten, zonne-energie gebruiken, zorgen voor genoeg diversiteit, samenwerken, langetermijnstrategieën volgen en het verantwoord omgaan met schaarste, worden door de BV Homo sapiens met voeten getreden.”
Helder toch? Er is een parasiet aan het roer komen te staan die de hele handel naar de knoppen helpt. En die parasiet, dat zijn wij.
Ja, jij, ik, hij, zij, wij, jullie. Allemaal.
En ja, dat is schokkend. Maar wat erger is: de meesten van ons halen nu verontwaardigd hun wenkbrauwen op en gaan vervolgens gewoon verder met waar ze mee bezig waren, zonder zich af te vragen of dat wel strookt met de ‘normen en waarden van de familie’.* Sterker nog, velen hebben er zelfs geen flauw benul van dat ze deel uitmaken van die ‘familie’. Laat staan van de normen en waarden die erbij horen.
Nu kun je in huilen uitbarsten, maar wie mij een beetje kent, weet dat ik niet van negativiteit en zwartkijkerij houd. Ik geloof niet dat we met klagen en zuchten een stap verder komen. Blij was ik dan ook met de positieve wending die de Duurzame Troonrede nam door drie oplossingsrichtingen te presenteren, namelijk:
1. Haal inspiratie uit de natuur
En dat vertaal ik dan als: ga naar buiten, kijk om je heen. Gebruik je zintuigen en je creativiteit. Voel de wind en de zon (2x energie!) en bestudeer hoe je grondstoffen uit de natuur op een zinvolle wijze kunt hergebruiken (zonder ze uit te putten). Zorg er goed voor en geniet van wat de natuur ons biedt. (Lees bijvoorbeeld dit geweldige verhaal over hoe het ‘hinderlijke’ fonteinkruid juist hartstikke nuttig kan zijn.)
2. Werk samen
Niet alleen weten twee meer dan één, we hebben ook stuk voor stuk een andere achtergrond en een ander startpunt. Dat maakt dat samenwerking nieuwe, verrassende inzichten oplevert. Heb je niet meteen iemand om mee te sparren, deel dan op z’n minst je eigen ideeën (online, offline, wat je wilt). Wie weet help je daarmee iemand anders zomaar vooruit. Of lees tijdschriften, boeken en nieuwsbrieven van mensen of organisaties die niet tot je eigen ‘bubble’ behoren. Heel inspirerend.
3. Denk in systemen
Deze oplossingsrichting staat haaks op egocentrisme (net als de vorige eigenlijk). Bekijk alles in samenhang met elkaar. Zie de wereld als een systeem (of organisme) dat als geheel soepel moet draaien. Gooi je aan de ene kant zand/rommel/afval in het tandwiel, dan krijg je elders in het systeem geheid gedonder. Neem je aan de ene kant iets waardevols weg, dan zorgt dat voor een tekort aan de andere zijde. Onherroepelijk.
De Duurzame Troonrede besluit met de constatering dat we nu het smerigste jongetje van de klas zijn. Ging het om modder- en grasvlekken, dan was het een compliment. Maar dit jongetje is smerig van het afval, de olie en het roet. Tijd voor een wasbeurt (met HappySoap)!
© Annet Achterkamp > De Groene Redactie
*natuurlijk kun je je niet bij alles wat je op een dag doet je afvragen of het wel strookt met de ‘normen en waarden van de familie’. Dat zou je moedeloos maken en de moedelozen haken af. Maar zo nu en dan, elke dag wat meer of vaker dan de dag ervoor, helpt ons langzaam met z’n allen de goede kant op.